Hoe is de procedure van een omgevingsvergunning geregeld?

Roy de Lepper

Veel mensen hebben nog het idee dat de procedure van het aanvragen van een omgevingsvergunning een ontzettend complex proces is. Gelukkig is dat enorm verandert.

Als je vroeger ging verbouwen, kon het zomaar gebeuren dat je weken kwijt was aan allerlei verschillende vergunningen aanvragen. Soms moest je wel 25 verschillende soorten aanvragen, terwijl je eigenlijk stond te popelen om te beginnen met de verbouwing of het slopen.

Vanaf 2010 is het allemaal wat simpeler geworden. Je hoeft niet meer verschillende vergunningen aan te vragen op het gebied van bouwen, ruimte, milieu, natuur en monumenten. Het is allemaal samengevoegd in één vergunningsaanvraag: de omgevingsvergunning.

Dat scheelt je een hoop tijd, moeite en geploeter!

Waarschijnlijk zit je nog steeds met de volgende vraag in je hoofd: Hoe werkt de procedure van een vergunningsaanvraag nu eigenlijk?

Procedure omgevingsvergunning

Het aanvragen van een vergunning bestaat uit het nemen van de volgende stappen:

Indienen van de vergunningsaanvraag via het Omgevingsloket
Ontvangen ontvangstbewijs van het bevoegd gezag
Het bevoegd gezag stuurt een bericht over de procedure en rechtsmiddelen
De aanvraag wordt in een of meer dag-, nieuws- of huis-aan-huisbladen geplaatst
Het bevoegd gezag beslist binnen 8 weken over de aanvraag
Je ontvangt de mededeling over de gemaakte beschikking
Mogelijkheid tot bezwaar en hoger beroep

In het vervolg van deze blog ligt ik deze stappen verder toe en geef ik tips over hoe je de vergunningsaanvraag simpel en snel kunt doorlopen 🙂

Wel of geen omgevingsvergunning nodig?

De omgevingsvergunning heeft het allemaal wat eenvoudiger gemaakt, maar toch komt er nog wel wat bij kijken. Je kunt hem zelf digitaal of schriftelijk aanvragen, maar vaak is het verstandig om toch ook een deskundig oog ernaar te laten kijken. Soms kunnen een paar kleine aanpassingen zorgen dat je helemaal geen vergunning hoeft aan te vragen. In sommige gevallen kun je namelijk vergunningsvrij bouwen.

Tip (!). Je kunt simpel een vergunningscheck doen via de website van het omgevingsloket!

Vraag de omgevingsvergunning op tijd aan

Om de procedure van het aanvragen van een omgevingsvergunning goed op te starten, is er in eerste instantie nog wel aardig wat nodig, bijvoorbeeld bouwtekeningen, constructieberekeningen en een bouwkostenschatting.

Als je dit nog nooit hebt gedaan, kan dit best lastig zijn. Zorg er daarom voor dat je hier de tijd voor neemt en dat je het goed doet. Het verkeerd aanleveren van de gegevens kan namelijk voor vertraging zorgen.

Let op als je eenmaal een procedure voor de omgevingsvergunning bent gestart, geldt dit als één procedure. Als je het uiteindelijk niet eens bent met (een deel van) de beslissing, is er ook maar één beroepsprocedure.

Tip (!). Een vergunningsaanvraag kan 8 tot 14 weken duren. Houd daarom rekening hiermee via jouw bouwplanning.

Procedure omgevingsvergunning… De eerste stap!

Allereerst is het natuurlijk belangrijk dat je weet of je inderdaad wel melding- of vergunningsplichtig bent. Hiervoor moeten de locatie en de werkzaamheden worden opgegeven en alles stapsgewijs gecheckt worden.

Dit kun je doen door de vergunningscheck via het Omgevingsloket te doen.

Er kunnen na afloop van deze check drie uitkomsten zijn:

je hebt een vergunningplicht
er is een meldingsplicht
je hebt geen melding- of vergunningplicht

Nu kan het natuurlijk zijn dat je meerdere plannen voor één locatie hebt, waardoor er ook een combinatie van uitkomsten is. Hoef je geen vergunning aan te vragen voor bepaalde werkzaamheden en ook geen melding te doen, controleer dan wel of er bepaalde voorschriften zijn. Deze voorschriften zijn vaak op te vragen bij het bevoegd gezag of via een deskundige.

Let op (!). Vergunningsvrij bouwen betekent niet dat je regelvrij mag bouwen. Je hebt een veel gevallen bijvoorbeeld nog steeds een constructieberekening nodig.

De tweede stap het bevoegd gezag informeren.

In de volgende stap van de procedure omgevingsvergunning moet het bevoegd gezag geïnformeerd worden. Dit om te bepalen of je inderdaad een omgevingsvergunning of watervergunning kunt krijgen. Of om te kijken of alleen meldingsplicht voldoende is.

Doe je dit niet?

Dan heb je kans op boetes of zelfs een bouwstop. Je mag pas beginnen met bouwen als het bevoegd gezag je toestemming geeft!

Zodra je de vergunningsaanvraag bent gestart, kun je via het portal van het Omgevingsloket contact opnemen met het bevoegd gezag. In de meeste gevallen is de gemeente het bevoegd gezag.

Om jouw vergunningsaanvraag in overweging te nemen heeft het bevoegd gezag de volgende gegevens nodig:

gegevens van de aanvrager
gegevens van de gemachtigde
informatie over de locatie
de uit gespecificeerde werkzaamheden
extra informatie die belangrijk kan zijn

Alle informatie kan in de eerste instantie nog in concept worden gehouden, als je de aanvraag daadwerkelijk indient, gaat hij uit de conceptmodus.

Voordat hij uit de conceptmodus gaat, kun je nog een aantal dingen wijzigen, zoals bijvoorbeeld het bevoegd gezag. Als je bijvoorbeeld van tevoren al zeker weet dat in plaats van de gemeente of de provincie, het Rijk het bevoegde gezag is, kun je dit wijzigen. De aanvraag wordt dan naar het juiste bevoegde gezag gestuurd.

Procedure omgevingsvergunning… Het gefaseerd indienen van de aanvraag.

De mogelijkheid bestaat om de omgevingsvergunning gefaseerd in te dienen. Zo’n fasering bestaat uit twee fases. Het voordeel hiervan is dat je nog de plannen kunt veranderen als er voor sommige punten geen toestemming wordt gegeven. Het is dan ook verstandig om de twijfelpunten in fase 1 in te dienen. Gefaseerd indienen kan niet bij een watervergunning/melding.

Fase 1

Je vraagt voor een deel van de werkzaamheden toestemming aan en wacht hiervoor op een akkoord in de vorm van een beschikking. De ontvangst van deze beschikking wil nog niet zeggen dat je kunt gaan beginnen.

Fase 2

Je vraagt nu voor de overige werkzaamheden toestemming. Als fase 2 ook wordt goedgekeurd, dan krijg je weer een beschikking en de twee beschikkingen vormen samen je omgevingsvergunning. De fasering kan niet bij een watervergunning of melding.

Tip (!). Je kunt in fase 2 bijvoorbeeld jouw constructieberekeningen indienen. Daarop hoef je dus niet te wachten. Zo kun je de aanvraag een stuk versnellen.

Let op de volgende punten bij een gefaseerde aanvraag:

Meld in de projectomschrijving de volledige reikwijdte van het project. Hierdoor kan het bevoegd gezag zien voor welke onderdelen in fase 2 aanvragen worden ingediend.
Vraag altijd eerst randvoorwaardelijke onderdelen aan, zoals ruimtelijke ordening of milieu. De rest kun je dan aanvragen in fase 2
Begin niet met de werkzaamheden totdat je voor beide fases een beschikking hebt.

Wie kan je helpen bij vragen over de vergunningsaanvraag?

Als je zelf de aanvraag gaat doen, zijn er waarschijnlijk tal van vragen die er voorbijkomen. Met iemand in de buurt die een ruime ervaring heeft met dit soort zaken, kun je om uitleg of hulp vragen.

Vaak helpt een bouwadviseur, architect of bouwkundig tekenaar je met dit soort vragen.

Je kunt ook de aanvraag openstellen. Zodat het bevoegd gezag kan meekijken en er gezamenlijk kan worden gekeken of de plannen haalbaar zijn. De aanvraag mag dan nog niet ingediend zijn. Openstellen, is niet bij ieder bevoegd gezag mogelijk.

Welke gegevens heeft de gemeente nodig om de procedure te beoordelen?

Met alleen jouw adresgegevens kan de gemeente natuurlijk niet zoveel. Ga je bijvoorbeeld verbouwen? Denk hierbij aan een aanbouw, het verwijderen van een draagmuur of plaatsen van een dakterras?

Dan heeft de gemeente minimaal de volgende gegevens nodig om de procedure van jouw omgevingsvergunning te beoordelen:

De bouwkundige tekeningen
De constructieberekeningen
Een bouwkostenschatting

Aan de hand van de bouwtekeningen kan de ambtenaar controleren of het ontwerp van de verbouwing voldoet aan verschillende eisen. Dit zijn onder andere eisen die in het Omgevingsplan zijn opgesteld en de zogeheten welstandseisen.

Gelukkig is het voor jou niet nodig om precies te weten waar jouw verbouwing aan moet voldoen. De architect die de bouwtekeningen maakt weet precies van de hoed en de rand en kan jouw verbouwing dus zo intekenen dat deze aan de regels voldoet.

De constructieberekening die je moet aanleveren wordt gemaakt door een constructeur op basis van de eerder gemaakt bouwtekeningen. De constructieberekening zorgt ervoor dat de nieuwe constructie voldoet aan veiligheidseisen die zijn opgesteld in artikel 2.1 en 2.2 van het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Om je toch een kort overzicht te geven van verschillende eisen heb ik hieronder de inhoud van het burenrecht, de welstandseisen en het Besluit bouwwerken leefomgeving samengevat.

Mogelijke wijzigingen na het indienen van de aanvraag…

Als de aanvraag eenmaal is ingediend, is er geen wijziging meer mogelijk. Wel kunnen er nog extra bijlagen worden toegevoegd. Als de aanvraag is ingediend, is de status ‘in behandeling’ en het bevoegd gezag gaat dan de aanvraag beoordelen.

Als het om een omgevingsvergunning én een watervergunning gaat, worden deze meestal apart bekeken. Het kan zijn dat het bevoegd gezag meer informatie nodig heeft, in een dergelijke situatie zal het bevoegd gezag daarom vragen.

Hoe lang duurt het aanvragen van een omgevingsvergunning?

De periode waarin het bevoegd gezag de beslissing neemt voor wel of geen goedkeuring, hangt van de aanvraag af.

eenvoudige aanvragen duren maximaal acht weken. Deze kunnen eenmalig verlengd worden met zes weken.
complexe aanvragen met bijvoorbeeld een hoog risico voor de omgeving kunnen maximaal zes maanden duren. In de eerste acht weken kan het termijn nog met zes weken verlengd worden.

Het kan ook nog gebeuren dat het bevoegd gezag de beslissing aanhoudt, de beslistermijn wordt in zo’n geval opgeschort.

Melding indienen bij het bevoegd gezag

Meldingen die deel uitmaken van de vergunningaanvraag of losse meldingen worden ook naar het betreffende bevoegd gezag gestuurd.

Het kan zijn, dat er na de melding door het bevoegd gezag nog speciale eisen worden gesteld, die na afronding van de werkzaamheden door het bevoegd gezag gecontroleerd kunnen worden.

De procedure bij een niet complete aanvraag.

Soms vindt het bevoegd gezag dat de aanvraag niet volledig is, of er klopt iets niet aan de aanvraag. Het bevoegd gezag kan dan om een aanvulling vragen, waarbij gelijk de termijn voor de uitspraak wordt opgeschort.

Niet volledig een aanvraag indienen, kan dus vertraging veroorzaken. Zodra de gewenste gegevens zijn aangeleverd, loopt het beslistermijn weer verder. Bij een melding kan er ook om extra informatie gevraagd worden.

Als het om een gecompliceerde aanvraag gaat, wordt er eerst door het bevoegd gezag een ontwerpbesluit gepubliceerd. Reacties dienen binnen zes weken na plaatsing van de publicatie ingediend te worden. Deze zes weken zijn onderdeel van de totale zes maanden beslistermijn.

Wanneer ontvang ik het besluit van de gemeente (de beschikking)?

Een beschikking is pas een definitieve goedkeuring als het dossier totaal gesloten is. Het kan zijn dat er eerst nog aanvullingen aangeleverd moeten worden, voordat ze het dossier kunnen sluiten. Voor een melding komt er geen beschikking, hoogstens een opmerking of extra voorwaarden.

Vooralsnog is het niet verstandig om voor een eindbeslissing met de werkzaamheden te beginnen, in ieder geval tot zes weken na de bekendmaking van de beschikking. Zeker sloop of kap-werkzaamheden. Deze kunnen namelijk niet in de oude staat hersteld worden. Pas als de beschikking onherroepelijk is geworden, kun je aan de slag.

Procedure omgevingsvergunning… Niet eens met de beschikking?

Als je het niet eens bent met de beschikking, heb je zes weken de tijd om bezwaar of beroep aan te tekenen, mits deze volgens de reguliere procedure is verlopen. Bij een aanvraag die volgens de uitgebreide procedure is verlopen, kun je eerst de zienswijze tegen het ontwerpbesluit indienen en eventueel daarna in beroep gaan.

Hierbij moet de volgende volgorde aangehouden worden:

in beroep bij de rechtbank
in hoger beroep bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State

Nu we alle hoofdstukken hebben gehad vind je hieronder nog een handige infographic, waarin je precies de procedure afgebeeld ziet staan. Je kunt deze opslaan, zodat je nooit vergeet hoe de procedure ook alweer loopt.

Procedure omgevingsvergunning in het kort…

Eigenlijk is de procedure van een vergunningsaanvraag vrij simpel. Ik ben ervan overtuigd dat voor een simpele verbouwing iedereen dat zelf kan.

Wordt het wat complexer? Heb je verschillende eisen of een bijzonder ontwerp?

Dan is het vaak aan te raden om een bouwadviseur of architect te vragen om jou te helpen met het ontwerp en de aanvraag.

Heb je toch nog vragen over het aanvragen van de omgevingsvergunning? Of aanvullende tips voor andere verbouwers die nog een vergunning aan moeten vragen?

Laat dan een reactie achter in de berichtenbox. Ik ben benieuwd!