Wat betekent de Wet Kwaliteitsborging (WKB) voor jouw verbouwing?

Vanaf 1 januari 2022 gaat de nieuwe Wet Kwaliteitsborging (WKB) voor het bouwen in. Deze Wet moet slechte aannemers elimineren & de bouwkwaliteit van Nederland verhogen. Tegelijkertijd moet de nieuwe Wet zorgen voor minder administratie & lagere bouwkosten.

Met die nieuwe Wet gaat er een hoop veranderen in de bouw. Dat geldt voor huiseigenaren, aannemers, maar ook voor de Gemeentes zelf.

Maar goed.

Voor wat voor type verbouwingen geldt deze Wet? Wat verandert er met deze Wet en wat moet jij doen om aan de Wet WKB te voldoen?

Deze vragen (en meer) beantwoord in mijn blog over de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen. Na het lezen van deze blog weet je precies wat jij moet doen om jouw verbouwing tot een goed einde te brengen. Beloofd!

Sneak preview 1: de nieuwe wet legt de verantwoordelijkheid van de kwaliteit van bouwwerken meer bij de aannemer. Hierdoor wordt de positie van de particulier beter beschermd.

Sneak preview 2: het borgen van de kwaliteit van geleverd werk wordt met de nieuwe Wet gedaan door bedrijven in plaats van gemeenten.

Sneak preview 3: de regelgeving (het Besluit bouwwerken leefomgeving) verandert niet. De manier waarop je moet voldoen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving wel. Om te voldoen aan de Wet Kwaliteitsborging bouwen moet de aannemer bij oplevering 2 dossiers overhandigen. Het consumentendossier & het dossier bevoegd gezag.

Wat is het doel van de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen?

De overheid wil er voor zorgen dat de bouwkwaliteit in Nederland wordt verhoogd, dit terwijl de administratieve last en bijbehorende kosten worden verlaagd. Daarnaast wil de overheid door middel van deze Wet de consument beter beschermen tegen malafide aannemers.

Om dat voor elkaar te krijgen is de overheid al sinds het begin van de 21e eeuw bezig met het aanpassen van de regelgeving rondom bouwen en verbouwen. Dit heeft geresulteerd in de Wet Kwaliteitsborging (WKB).

Deze Wet is dus eigenlijk goed nieuws voor mensen die gaan verbouwen :).

Maar ja.

Wanneer is deze Wet van toepassing hoor ik je denken.

Dat is het geval bij vergunningsplichtige verbouwingen. Voorbeelden van verbouwingen waarin deze Wet WKB van toepassing is zijn bij het bouwen van een aanbouw, het verwijderen van een draagmuur of het plaatsen van een dakopbouw.

Ook bij vergunningsvrije verbouwingen moet de aannemer na afloop van de verbouwing een consumentendossier aan jou als opdrachtgever overdragen. Een kwaliteitsborger is bij een vergunningsvrije verbouwing niet verplicht.

Is (ver)bouwen met deze nieuwe WKB Wet niet veel duurder?

Dat is een goede vraag. En tegelijkertijd ook een veelgehoorde kritiek. Die kwaliteitsborger moet natuurlijk worden betaald.

Volgens de overheid wordt verbouwen zelfs goedkoper dankzij deze nieuwe wet. Dankzij de kwaliteitsborger worden zoals ik eerder zei fouten voorkomen. Doordat deze fouten (ook wel faalkosten genoemd) worden voorkomen ontstaat er budget om de kwaliteitsborger te betalen.

Wat verandert er met de Wet Kwaliteitsborging bouwen?

Ik begin even met wat er niet verandert :). Dat is namelijk de basis van de Wetgeving. De regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving blijven hetzelfde. Zo moet je bij constructieve aanpassingen aan een bouwwerk nog steeds bouwtekeningen en constructieberekeningen overleggen.

Wat er wel verandert is de manier waarop wordt gecontroleerd of jouw verbouwing voldoet aan het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Verandering nieuwe Wet

Een aannemer moet straks kunnen aantonen dat hij volgens het Besluit bouwwerken leefomgeving bouwt. Hij moet bijvoorbeeld laten zien dat hij het ontwerp van de constructeur netjes heeft gevolgd. Dit bewijs houdt de aannemer bij in het ‘consumentendossier’.

Waar op dit moment een kwaliteitscontrole wordt gedaan door de gemeente wordt dit met de nieuwe Wet gedaan door een private kwaliteitsborger. Deze kwaliteitsborger zorgt voor dossiervorming gedurende alle fases van het bouwproject.

Problemen & fouten kunnen daardoor vroeg worden getackeld, waardoor onnodige bouwfouten en gebreken worden voorkomen.

Overzicht veranderingen nieuwe Wet WKB

Er verandert dus een hoop voor mensen die gaan verbouwen. Hieronder vind je een overzicht met de belangrijkste veranderingen:

• Bouwtoezicht verschuift naar de private sector in plaats van gemeenten
• Aannemers moeten een consumentendossier (opleverdossier) bijhouden
• Zonder goedkeuring van een kwaliteitsborger mogen bouwwerken niet in gebruik worden genomen
• Risico’s worden beperkt omdat deze eerder in kaart worden gebracht
• Bouwers krijgen veel meer verantwoordelijkheid
• Recht van de klant om 5% van de aanneemsom te parkeren bij de notaris

Hoe werkt het nieuwe proces?

Eigenlijk verandert het gehele proces voor iedereen die te maken heeft met verbouwen. Maar welke rollen bestaan er en welke verantwoordelijkheden passen er bij de verschillende rollen?

Ik begin even bij de verschillende rollen in het bouwproces. Dat zijn er namelijk 4.

Je hebt de opdrachtgever (jij dus), de bouwer (de aannemer), de gemeente & een kwaliteitsborger. Hieronder leg ik uit wat de verantwoordelijkheden zijn van deze 4 verschillende rollen.

Rol van de opdrachtgever  bij de wet WKB

Als opdrachtgever (vaak ook huiseigenaar) ben jij verantwoordelijk voor het aanvragen van de bouwvergunning. Dit doe je via het Omgevingsloket. In de praktijk wordt dit onderdeel vaak uitbesteed aan de architect die ook de bouwtekeningen maakt.

Daarnaast ben jij als opdrachtgever verantwoordelijk voor het aanstellen van de kwaliteitsborger en natuurlijk het selecteren van de juiste aannemer die het werk uitvoert.

Daarnaast moet de opdrachtgever het afgeronde dossier Bevoegd Gezag (met handtekening van de Kwaliteitsborger) overhandigen aan de gemeente. De gemeente moet daarna binnen 10 werkdagen een officieel akkoord geven. Zodra dat akkoord binnen is mag het bouwwerk in gebruik genomen worden.

Rol van de bouwer bij de Wet WKB

Wat voor de aannemer hetzelfde blijft is dat hij volgens de regels van het Besluit bouwwerken leefomgeving moet bouwen. Net als voor de Wet WKB moet de aannemer de bouwtekening en de constructieberekening volgen.

Het verschil is dat de aannemer bij de Wet WKB moet kunnen bewijzen dat hij het ontwerp van de architect en de constructeur daadwerkelijk heeft gevolgd. Gedurende en na het bouwproject zal de Kwaliteitsborger het werk van de aannemer controleren.

Rol Gemeenten bij de Wet WKB

Voor de gemeente verandert er een hoop. Zo worden veel controle taken over genomen door de kwaliteitsborger. Wat wel bij de gemeente blijft zijn de controles op de ruimtelijke toetsing. Denk hierbij aan controles op het Omgevingsplan, milieueisen, Welstandseisen & Ruimtelijke Ordening.

Rol kwaliteitsborger bij de Wet WKB

De kwaliteitsborger is verantwoordelijk voor het vullen van het dossier bevoegd gezag. De kwaliteitsborger toetst voor, tijdens en na de verbouwing of het werk is uitgevoerd conform het Besluit bouwwerken leefomgeving. Na afronding van de verbouwing voegt de Kwaliteitsborger een stempel toe op het dossier Bevoegd Gezag.

Op basis van het oordeel van de Kwaliteitsborger moet er een gerechtvaardigd vertrouwen zijn dat het opgeleverde werk van de aannemer voldoet aan het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Het gestempelde dossier wordt daarna door de opdrachtgever (vaak huiseigenaar) ingediend bij de gemeente.

Wat betekent de Wet Kwaliteitsborging bouwen in de praktijk?

In de praktijk betekent deze Wet dat de aannemer via een consumentendossier moet kunnen aantonen dat zijn werk goed en deugdelijk is. Hieronder vind je een overzicht van wat goed en deugdelijk werk eigenlijk betekent:

• Aantonen dat de klant krijgt wat hij heeft afgesproken
• Aanbieden van een handleiding om te controleren of er goed en deugdelijk werk is geleverd
• Aanbieden van aanwijzingen voor handleiding & onderhoud
• Aangeven van punten waar opgelet moet worden

Wat staat er onder andere in een consumentendossier?

De overheid laat het aan de ‘markt’ over wat er exact in het consumentendossier moet komen. De overheid verwacht daarom ook dat kwaliteitsborgers, constructeurs, architecten & aannemers hier slimme oplossingen voor verzinnen.

Als voorzet heeft de NEN wel alvast een lijst gemaakt met onderwerpen die in het consumentendossier voorbij horen te komen.

• Kwaliteitsverklaringen (CE-markering)
• Garantiebepalingen
• Bouwtekeningen
• Constructieberekening
• Constructietekening
• Energieprestatie van het bouwwerk
• Milieuprestatie van het bouwwerk
• Informatie over hinder & overlast
• Informatie over capaciteit (voorbeeld douchen)
• Vervangbare bouwelementen
• Brandveiligheid
• Ventilatiesystemen
• Elektrische installatie
• Informatie over het onderhoud
• Voorwaarden
• Contractdocumenten
• Proces verbaal van oplevering

Ook van installateurs, elektriciens & loodgieters wordt verwacht dat ze informatie aanleveren en toevoegen in het consumentendossier. Denk hierbij aan informatie over het leidingwerk, de verwarmingsinstallatie en de sanitaire voorzieningen.

Extra voordeel van het consumentendossier: als de aannemer klaar is kan de particulier dit dossier bijhouden. Zo is alle informatie over jouw woning inzichtelijk. Ontzettend handig als je bijvoorbeeld jouw huis later verkoopt.

Conclusie: Wat verwacht ik van deze Wet?

95 van de 100 aannemers in Nederland zijn betrouwbaar en leveren goed werk. Helaas zorgen die 5 slechte aannemers er voor dat aannemers een slechte naam hebben bij veel van onze klanten.

Logisch ook, want een verbouwing is vaak één van de duurste uitgaves. Je wil wel dat het goed gebeurd.

Grote voordelen voor jou als particulier!

Ik ben er van overtuigd dat de Wet WKB er voor gaat zorgen dat verbouwingen echt van een hogere kwaliteit zullen zijn. Mijn verwachting is dat de slechte aannemers makkelijker worden herkend door kwaliteitsborgers.

Hierdoor verkleint de kans op horrorverbouwingen enorm.

Tegelijkertijd denk ik dat het bouwproces, en vooral het proces van het aanvragen van vergunningen veel sneller zal gaan. Dat is niet alleen fijn voor de klant, maar ook voor de aannemer.

Dus ja. Wat mij betreft niets dan lof voor deze nieuwe Wet! Of toch niet?

Helaas blijft er 1 groot probleem bestaan. Namelijk dat je als particulier bij geschillen nog steeds naar de rechter moet. Procederen kost al snel tussen de 20 en 30 duizend euro. In de praktijk is het daardoor vaak goedkoper een andere aannemer in te schakelen in plaats van jouw gelijk halen bij de rechter.

Heb je misschien nog vragen over deze blog? Laat dan een bericht achter in de berichtenbox, ik of één van mijn collega’s komen dan zo snel mogelijk bij je terug!