Balken

Een balk is een constructie-element die vaak van de ene naar de andere kant van een ruimte loopt. Hij wordt vaak ook wel een ligger of steunbalk genoemd. In de bouw zijn er verschillende soorten balken verkrijgbaar in verschillende materialen. Waar de balk voor dient, welke soorten er zijn en wat die soorten voor eigenschappen hebben lees je hier!

Waar dient een balk voor?

Balken zijn bedoeld om de belastingen over te brengen op opleggingen. Het is de bedoeling dat ze hierbij niet van vorm veranderen. Hier wordt mee bedoeld dat ze bijvoorbeeld niet doorzakken. De doorsnede van de balk is vaak veel kleiner dan de lengte.

De verschillende soorten balken

Er zijn verschillende materialen waar een balk van gemaakt kan zijn. Zo zijn er:

• Houten balken
• Stalen balken
• Betonnen balken

Verdere informatie over welke typen balken er zijn en hoe deze worden toegepast vind u in de volgende paragraven.

Houten balken

Houten balken worden vaak anders genoemd. Zo zijn er andere benamingen wanneer de afmeting of plaats in het gebouw anders is. Ook kan de functie van de balk bepalen welke naam er wordt gegeven aan de balk. De benaming die onder andere worden gegeven zijn:

• Moerbinten en kinderbinten
• Badding of batting
• Gording
• Spanten

De eerstgenoemde vormen een samengesteld houten balkenlaag. De moerbalk of moer bint, is een zware balk die van muur tot muur loopt. Hij draagt de kinderbalken of kinderbinten. Dit zijn kleinere balken die tegengesteld op de moerbalken liggen. Samen vormen ze de constructie waarop de vloer rust.

Een badding wordt ook wel batting genoemd. Het is een bezaagde houtenbalk van naaldhout. Ze worden onder andere toegepast als een hulpconstructie bij bekistingen. De afmetingen in de bouw que breedte en hoogte liggen rond de 6,5 bij 15 centimeter.

Een gording is een houtenbalk die in de lengterichting van een dak wordt geplaatst. De twee korte zijden zijn evenwijdig aan het te dragen dakvlak. Ze dienen voor het dragen van de dakhuid. Deze huid bestaat uit het dakbeschot met de dakbedekking en verdere belastingen zoals wind en sneeuw.

De zwaarte en onderlinge afstand worden meestal door een constructeur berekend. Dit wordt gedaan doormiddel van een constructieberekening. Een spant draagt net als de gording een dakconstructie. Hij wordt daarom ook vaak een dakspant genoemd. In tegenstelling tot de gording, lopen spanten evenwijdig aan het dak.

Stalen balken

Voor stalen balken worden er vaak verschillende profielen gebruikt. Elke van deze profielen heeft zijn eigen vorm en toepassing. De verschillende profielen zijn:

• H-profielen
• I-profielen
• U-profielen
• L-profielen
• T-profielen

Alle profielen zijn zo genoemd omdat ze de vorm hebben van deze letter. Het is belangrijk te weten dat al deze profielen hun eigen functie hebben in de bouw. Ik zal in dit artikel alleen het verschil tussen H- en I-profielen belichten, omdat deze vormen erg op elkaar lijken.

Een H profiel wordt ook wel een breedflensprofiel genoemd om aftewijken van de I-profielen. Ze onderscheiden zich dan ook in de bredere flenzen. Dit zijn de boven en onderkant van de balk.

Betonnen balken

Balken van beton kunnen in 2 categorieën worden geplaatst: gewapend beton en voorgespannen beton. Gewapend beton is een combinatie van wapeningsstaal en beton. Deze wapening bestaat uit stalen staven die de trekkrachten op het beton opnemen.

Het beton neemt zelf de drukkrachten op. Hierdoor wordt scheurvorming sterk beperkt of zelfs vermeden. Voorgespannen beton is eigenlijk gewapend beton dat op een speciale manier wordt toegepast. Dit is omdat een deel van de wapening wordt voorgespannen.

Voorgespannen betekent dat het staal al onder trekkracht in het beton wordt geplaatst. Het voordeel hiervan is dat het beton dan uiteindelijk een hogere belasting kan dragen.

In het kort

Zoals je nu wel weet zijn balken er in verschillende soorten. Elk van de balken heeft zijn eigen voor- en nadelen. Hopelijk is het je nu helemaal duidelijk wat een balk in een constructie precies inhoudt.

Heb je nou toch nog vragen? Of heb je hulp nodig bij het aanvragen van bijvoorbeeld een constructieberekening? 

Laat dan een berichtje achter in onze berichtenbox! Wij helpen je graag.