Welstandscommissie

De welstandscommissie controleert of het uiterlijk of de plaatsing van nieuwe bouwwerken in strijd is met de eisen die staan opgesteld in de welstand. De commissie is benoemd door de gemeenteraad en brengt advies uit aan wethouders en de burgemeester over de aanvraag van een omgevingsvergunning.

Vraag je dus een omgevingsvergunning aan? Dan zal de welstandscommissie altijd de bouwtekeningen controleren van het bouwwerk dat je wilt plaatsen.

In dit artikel zal ik onder andere bespreken wanneer je te maken krijgt met de welstandscommissie, op welke onderdelen jouw verbouwing wordt getoetst en hoeveel invloed de commissie heeft op jouw omgevingsvergunning.

Wanneer krijg je met de welstandscommissie te maken?

In verreweg de meeste gevallen krijg je met de welstandscommissie te maken wanneer je een omgevingsvergunning aanvraagt bij de gemeente. Het kan echter voorkomen dat jouw gemeente ervoor heeft gekozen om geheel welstandsvrij te zijn.

Dit betekent dat er geen welstandseisen zijn en dat er dus niet wordt gecontroleerd op de punten die ik in het volgende hoofdstuk zal bespreken. Je krijgt dan ook niet te maken met de welstandscommissie.

De vraag is nu of die omgevingsvergunning nodig is voor elke verbouwing.

Heb ik altijd een omgevingsvergunning nodig voor mijn verbouwing?

Het antwoord hierop is heel simpel. Nee, je hebt alleen een vergunning nodig wanneer je niet binnen de regels voor het vergunningsvrij bouwen valt. Is dit dus wel het geval, dan zal de welstandscommissie jouw verbouwing niet beoordelen.

Hoe je hier achter komt? Dat is eigenlijk heel simpel. Wij hebben een blog geschreven waarin we alle regels omtrent de verbouwing bespreken en waar je ook nog een vergunningcheck vindt waardoor je direct weet of je vergunningsplichtig bent. Je vindt de blog hier.

Kom je erachter dat je wel vergunningsplichtig bent? Dan heb je een positief advies nodig van de commissie. Zij zullen extra kritisch zijn wanneer het gaan om aanpassingen aan de voorgevel, omdat dit van grote invloed is op het straatbeeld van de wijk.

Weet je niet precies hoe je de vergunning aan kunt vragen? Dan lees je dat in deze blog.

Je weet nu wanneer de commissie jouw verbouwing controleert, maar waar controleert de welstandscommissie eigenlijk op?

Waar toets de welstandscommissie mijn verbouwing op?

Ik heb het al een beetje weggeven, maar de welstandseisen die ik eerder noemde dienen er vooral voor om het straatbeeld te behouden. De eisen staan opgesteld in de welstandsnota, de verzameling van alle regels omtrent het uiterlijk van een wijk.

Het straatbeeld behouden houdt dan ook in dat jouw verbouwing er niet voor kan zorgen dat het uiterlijk van de woning dus danig veranderd, dat deze niet meer goed ‘in de wijk past’.

Er zal dan ook niet alleen gekeken worden naar jouw verbouwing, maar ook naar de omgeving waar de nieuwe constructie komt te staan.

Om even terug te komen op het vorige hoofdstuk is het een gegeven dat je een omgevingsvergunning nodig hebt wanneer je een constructie op het voorerf bouwt. Vooral wanneer je vanaf publiekelijk toegankelijk gebied zicht hebt op de nieuwe constructie, is er de mogelijkheid dat deze het straatbeeld veranderd en dat hij dus gecontroleerd moet worden.

Vervolgens wordt de constructie getoetst op de volgende onderdelen:

• De openbare ruimte
• De eigenschappen van de bestaande bebouwing
• Het landschap
• De samenhang van materiaal en kleur
• De stedenbouwkundige situatie
• Massa, structuur, detaillering, maat en schaal

Moet jij zelf rekening houden met al deze punten?

Gelukkig niet!

Voor een omgevingsvergunning is altijd een bouwtekening nodig. Dit is een ontwerp van de constructie waar de welstandscommissie zijn conclusies op baseert.

Die bouwtekening wordt in de meeste gevallen gemaakt door een architect. Dit kan je ook zelf doen, maar ik leg in deze blog uit waarom je dit beter niet kunt doen. Sterker nog, het zal je waarschijnlijk nu al wel duidelijk worden.

Een architect heeft al tientallen, zo niet honderden bouwtekeningen gemaakt in zijn leven. Wanneer jij dus met de vraag komt of je een aanbouw, dakopbouw of dakkapel mag plaatsen, zal hij direct weten waar hij de welstandseisen voor jouw wijk kan vinden.

Hij past het ontwerp hier vervolgens al op aan zodat je zeker weet dat de welstandscommissie de verbouwing niet afkeurt.

Zo kiest hij voor een dakopbouw bijvoorbeeld voor steen strips in plaats van een houten buitenkant, omdat dit overeenkomt met de welstandseisen.

Helaas kan het voorkomen dat je niet van te voren hebt nagevraagd of de architect hier ook daadwerkelijk rekening mee houdt. In het laatste hoofdstuk vertel ik je daarom wat je kan doen als je het niet eens bent met het besluit van de commissie.

Mocht je net een vergunning aan hebben gevraagd en weet je niet zeker of jouw verbouwing wel aan de eisen gaat voldoen, dan is het ook handig om te weten welke invloed de commissie op jouw vergunning heeft.

Wat is de invloed van de welstandscommissie op mijn omgevingsvergunning?

Hoewel de welstandscommissie in theorie alleen een adviserende rol heeft naar de gemeente, zien we dat de gemeente het advies vrijwel altijd opvolgt. We kunnen dus wel stellen dat de invloed van de commissie erg groot is.

Zijn zij het niet eens met het ontwerp van jouw verbouwing? Dan moet je dit ontwerp aanpassen en opnieuw aan de commissie voorleggen.

Het aangepast ontwerp of welstandsoverleg

Het advies door de welstandscommissie aan de gemeente is vaak niet een directe afwijzing van de vergunning. Gelukkig wil de commissie vaak meedenken aan een oplossing in de vorm van feedback richting jou en/of de architect.

De commissie zal vervolgens vragen om een aangepast ontwerp op basis van die feedback.

Het kan ook zo zijn dat ze de feedback willen geven in de vorm van een welstandsoverleg. Je zal dan uitgenodigd worden voor een gesprek.

Kan je uiteindelijk toch niet voldoen aan de eisen? Dan zal de vergunning worden afgewezen.

Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met het besluit van de commissie?

Mocht je het niet eens zijn met het besluit van de commissie, dan kan je dit aanvechten. Niet kan echter niet direct omdat het geen overheidsbesluit is. Je moet wachten tot er een definitieve beslissing is genomen over de omgevingsvergunning.

Vervolgens kan je binnen 6 weken na het besluit van de gemeente het bezwaar indienen. De rechter zal dan bepalen of de beslissing van de welstandscommissie blijft staan of verworpen wordt.

Wordt de beslissing verworpen? Dan zal de vergunning toch worden verleend.

Tip. Ga eerst met de commissie in gesprek en geef informeel aan dat er bezwaren bestaan tegen het advies. In sommige gevallen kan de welstand terugkomen op het besluit mits je goede argumenten hebt.

Naast een bezwaar indienen waar de rechter over oordeelt zijn er ook nog andere opties.

Een second opinion aanvragen

Het is mogelijk om een second opinion aan te vragen van een andere welstandcommissie. De Federatie Welstand kan hierbij adviseren welke commissie het meest voor de hand ligt. Helaas is een commissie die je benadert voor een second opinion niet verplicht om hier op in te gaan.

Doen ze dit wel, dan worden de Federatie Welstand, de gemeente en de commissie die het plan eerder heeft beoordeeld op de hoogte gebracht. Hou er wel rekening mee dat de second opinion al snel een paar honderd euro kost.

Je moet dus wel zeker van je zaak zijn voordat je de second opinion aanvraagt!

Een precedent indienen

Stel, de buren hebben precies zo’n zelfde dakopbouw als jij wilt bouwen, maar die van jou wordt afgekeurd. Dit is natuurlijk een aparte situatie en juist zo’n situatie kan je gebruiken als precedent.

Helaas is een precedent niet altijd bruikbaar. Hoewel wij zelf altijd zeggen dat je voor het verkrijgen van een vergunning naar de buurt kunt kijken en zo ziet hoe jouw verbouwing plaats mag vinden, hoeft dit niet het geval te zijn.

Het kan zo zijn dat de gemeente in de tussentijd de welstandsnota heeft aangepast en dat het precedent dus niet opgaat.

Heb je nog vragen over de welstandscommissie of hoe je hier verder mee te maken krijgt? 
Laat dan even een berichtje achter in de reacties onder dit artikel. Dan helpen wij je zo snel mogelijk verder.