Waarschijnlijk weet je niet precies wat een fundering op staal is… 😮
Dat is ook helemaal niet gek en ik ga je ook zeker niet vergelijken met de mensen in de filmpjes die je wel eens op het internet tegenkomt.
Waarin een nieuwe bouwvakker wordt gevraagd om de waterpas bij te vullen.
Of de nieuwe afwasser die naar een ander restaurant wordt gestuurd om een niet bestaand ingrediënt te halen.
De onwetendheid wanneer iemand in een nieuwe sector gaat werken is vaak groot.
Dit kan voor jou ook zo zijn wanneer je iets moet doen in de bouwsector en dit niet gewend bent.
Oké misschien lijk je dus toch een beetje op de afwasser en bouwvakker.
Want zoals ik al zei… Het kan namelijk zomaar zo zijn dat je niet weet wat een fundering op staal is.
Een fundering op staal heeft namelijk helemaal niets met het materiaal staal te maken.
Wat de fundering op staal dan wel is, wanneer je hem gebruikt en welke verschillende soorten er zijn… Lees je in deze blog!
Wat is een fundering op staal?
Laten we beginnen met de uitleg van een fundering op staal.
Veel mensen hebben namelijk nogal een verkeerd beeld van deze fundering… En zo gek is dat ook niet!
Want de eerste gedachte zal waarschijnlijk zijn dat de fundering gemaakt is van het materiaal staal. Dit is echter helemaal niet het geval.
De term ‘op staal’ komt uit het oudhollands en betekent op ‘de beschikbare ondergrond’.
Deze term werd vroeger vooral in de dijkenbouw gebruikt, maar zoals je aan deze blog wel ziet wordt de term tegenwoordig ook in de constructiewereld gebruikt.
De betekenis is wel een beetje veranderd. Vanuit een technisch oogpunt is een fundering op staal namelijk het afdragen van de belasting uit de bovenbouw via een plat funderingselement.
Maar voordat je weet of een fundering op staal geplaatst kan worden moeten we het hebben over de verschillende ondergronden die je op de bouwplaats kunt tegenkomen.
De verschillen tussen een zand- en kleigrond
Waarom dit onderwerp van belang is zal je in het volgende hoofdstuk duidelijk worden… Ik moet je dus nog even in spanning houden.
Natuurlijk snapt iedereen het verschil in uiterlijke eigenschappen van beide soorten grond. Zand is korrelig en glijdt makkelijk tussen je vingers door wanneer je het oppakt.
Klei daarentegen is veel compacter en kan in kluiten opgepakt worden. En daarnaast is klei natuurlijk bruin/grijs en is zand een gele grondsoort.
Tot zover is er natuurlijk niets nieuws aan beide grondsoorten…
Een veel belangrijker verschil zit hem in de capaciteit om water vast te houden. Er is namelijk een goede reden dat men tuiniert op klei en niet op zand.
Klei heeft namelijk de eigenschap om erg goed water vast te houden. Dit heeft als voordeel voor het tuinieren dat er genoeg water in de bodem blijft.
Zand daarentegen heeft deze eigenschap niet en zal juist sterker worden als het met water in aanraking komt.
Waarom is een zandgrond noodzakelijk voor een fundering op staal?
De eigenschappen die ik in het vorige hoofdstuk heb beschreven zijn cruciaal voor een fundering.
Wanneer een ondergrond water vasthoudt is deze namelijk niet geschikt voor een fundering. Met andere woorden… Je moet altijd funderen op een zandlaag.
Hiermee voorkom je dat de fundering doorzakt tijdens vochttoetreding in de bodem. Die toetreding kan ontstaan bij hevige regenval of wanneer het grondwaterniveau stijgt.
Mocht hierdoor het vochtgehalte in de bodem toenemen, dan zal de kleigrond zijn sterkte en stijfheid verliezen.
Je hebt dit zelf vast wel eens meegemaakt. Wanneer je droge klei vast hebt is deze korrelig en niet makkelijk in te drukken, maar wanneer de klei nat wordt zal deze wel erg makkelijk in te drukken zijn!
Dit gebeurt dus met een fundering ook.
En wat houdt dit dan in voor een fundering op staal?
Ik heb je al verteld dat een fundering op staal bestaat uit een plat funderingselement die net onder het grondoppervlak geplaatst wordt.
Ook heb ik je verteld dat een fundering altijd in een zandgrond geplaatst moet worden.
Vandaar dat de regel voor een fundering op staal is…
Een fundering op staal kan alleen geplaatst worden wanneer er een zandgrond op maximaal 3 meter van het grondoppervlak ligt.
Wanneer dit niet het geval is kunnen de gevolgen erg groot zijn voor jouw constructie.
Zo bouwt men af en toe een aanbouw op een fundering op staal terwijl het huis op een paalfundering is gebouwd.
Mocht de fundering op staal uiteindelijk niet in een zandgrond geplaatst zijn, dan kan enkel de aanbouw doorzakken wanneer er vochttoetreding in de bodem ontstaat.
Hierdoor zakt de aanbouw dus door, maar zal de hoofdconstructie blijven staan. Het gevolg is dat de muren gaan scheuren en de vloer van de aanbouw lager ligt dan die van het hoofdgebouw.
Nu vraag je je misschien af… Zijn er dan geen andere manieren om toch een fundering op staal te plaatsen?
Grondverbetering voor een fundering op staal
Er zijn zeker manieren om de grond toch wel voldoende dragend te maken voor een fundering op staal.
Die verbetering wordt uitgevoerd door de slecht dragende grondlaag te vervangen met schoon zand. Dit wordt niet geheel verrassend grondvervanging of grondverbetering genoemd.
Kan dit dan altijd?
Nee zeker niet!
Je moet er altijd op letten dat de diepte van de te vervangen grondlaag beperkt is. Wanneer je namelijk te veel moet afgraven is dit niet meer de efficiënte methode omdat je simpelweg veel duurder uit bent dan wanneer je voor een fundering op palen zou kiezen.
Over die fundering op palen lees je hier meer.
Materialen die je kan gebruiken als grondverbetering
Vroeger werd dus vooral schoon zand gebruikt, maar tegenwoordig wordt dit sterk verminderd. Er zijn namelijk andere materialen voorhanden om het zand te vervangen.
Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- Argexkorrels
- Polystyreenschuimblokken
- Schuimbeton
- Schuimslakken
Wat opvalt is dat het hier vooral om lichte materialen met vrijwel dezelfde eigenschappen als zand.
Tot slot nog een laatste voordeel van grondvervanging
Het vervangen van een laag grond zorgt voor een meer homogene grondslag. Een moeilijk woord… maar het betekent simpelweg dat de constructie met zijn fundering op elke plek onder de fundering even draagkrachtig is.
Dit is natuurlijk precies wat je wilt voor jouw fundering, aangezien het doorzakken aan één kant van de fundering zelfs bij een klein schuurtje voor problemen kan zorgen.
De verschillende soorten fundering op staal
Je hebt nu dus antwoord gehad op de vraag van deze blog, want je weet nu wanneer je een fundering op staal kunt plaatsen.
Het is nu wel handig als je ook weet welke verschillende vormen je kunt gebruiken. De drie meest gebruikte zijn namelijk:
- Plaatfunderingen
- Poerfunderingen
- Strookfunderingen
Plaatfunderingen
Het zal niet als een verrassing komen dat deze fundering bestaat uit een plaat die in de grond geplaatst wordt.
Vaak is deze plaat een grote, zwaargewapende betonvloer die direct onder de constructie komt.
Bij het plaatsen van deze fundering is het vooral van belang dat er wordt gekeken naar de verdeling van krachten op de betonnen vloer.
Zoals ik eerder al aangaf loop je bij het plaatsen van een plaat altijd het risico dat een gedeelte verzakt en de andere kant van de plaat op zijn plek blijft, waardoor de gehele constructie schuin komt te staan.
Het voordeel van deze manier van funderen is echter dat het een relatief makkelijke manier van funderen is. Bijvoorbeeld het plaatsen van een fundering palen zal veel meer tijd kosten en ook nog arbeidsintensiever zijn.
Poerfunderingen
Op voorhand is deze manier van funderen vaak het minst bekend.
Een poer is een vierkant plaat met beperkte dwarsafmetingen. Deze wordt vaak onder zware kolommen geplaatst.
Omdat de belasting onder die zware kolommen vrij hoog op kan lopen, is de diktemaat van de poer vaak groot.
Het nadeel van de poer ten opzichte van de eerdergenoemde plaatfundering, is dat de poer gevoelig is voor ongelijkmatige vervorming.
Hierdoor moet extra aandacht besteed worden aan de uitvoeringskwaliteit!
Strookfunderingen
Deze laatste vorm van funderen is vaak wat ingewikkelder te begrijpen dan de plaatfundering. Dit komt vooral doordat ook deze fundering uit een plaat bestaat.
Ik hoop echter dat het aan de hand van de afbeeldingen hier beneden toch duidelijk wordt wat er met een strookfundering wordt bedoeld.
De strookfundering wordt meestal onder bouwmuren en gevels toegepast en bestaat, zoals de naam al doet vermoeden, uit een strook die onder de muur doorloopt.
Heb je voor een fundering op staal een constructieberekening nodig?
Ja zeker! Je hebt altijd een constructieberekening nodig voor jouw fundering.
Waarom dit het geval is?
Voor een fundering moet je namelijk een omgevingsvergunning aanvragen. Voor die omgevingsvergunning ben je verplicht om een funderingsplan in te dienen, wat dan weer onder andere bestaat uit een constructieberekening en constructietekening.
Deze constructieberekening zorgt ervoor dat alle elementen in een constructie worden doorberekend.
Bij een fundering zal de constructeur onder andere kijken naar welke fundering er nodig is.
Naast een fundering op staal kan er namelijk ook voor een fundering op palen gekozen worden. En als er dan uiteindelijk voor één van de twee gekozen is, zijn er ook per fundering nog verschillende types beschikbaar.
Maar dit had je in het vorige hoofdstuk al gezien natuurlijk!
Als het om constructieberekeningen gaat vinden veel mensen het jammer dat het maken van de berekening verplicht is. Maar…
Zijn er ook nog voordelen te noemen voor een constructieberekening?
Gelukkig wel! Sterker nog… Er zijn erg veel voordelen te noemen voor een constructieberekening.
Allereerst weet je natuurlijk dat de krachten van bovenaf goed worden opgevangen door de fundering en dat er minimale verzakking plaats vindt.
Dit voorkomt scheuren in muren en zal er ook voor zorgen dat er onveilige situaties ontstaan in jouw constructie.
En natuurlijk wil je dat jouw fundering veilig is en niet doorzakt!
Maar er zijn naast de veiligheid ook nog andere voordelen te noemen. Deze voordelen hebben vooral te maken met de kosten van de fundering.
Nu wordt het interessant hé!
Zoals ik eerder al zei berekent een constructeur de gehele fundering en dus zal elk constructie-element apart worden bekeken. Hierdoor weet een constructeur bijvoorbeeld precies hoe groot een balk moet zijn.
Dit heeft het grote voordeel dat er vaak voor een dunnere, goedkopere, balk gekozen kan worden dan van tevoren werd gedacht.
Als dit voor meerdere elementen geldt, bespaar je dus erg veel kosten! Want materialen besparen, is natuurlijk kosten besparen.
En naast het verminderen van kosten voor materialen, is er nog een financieel voordeel.
Wanneer je namelijk een constructieberekening laat maken, laat je zien dat je er alles aan hebt gedaan om de fundering zo veilig mogelijk te maken.
De verzekering ziet dit als het overdragen van de verantwoordelijkheid aan de constructeur, omdat je hem vertrouwt om een goede constructieberekening voor jouw fundering te maken.
Mocht er dus toch iets gebeuren met de fundering, dan is de constructeur verantwoordelijk!
Dan heb ik ook nog een tip!
Deze heeft vooral betrekking op mensen die een aan- of uitbouw gaan laten bouwen.
Vaak krijgen wij namelijk de vraag of we een constructieberekening kunnen maken van een fundering voor een aanbouw.
Dit is in principe niet heel slecht, want je weet nu wat de voordelen zijn. Echter, laten ze de rest van de constructie vaak niet berekenen.
En dat is niet slim!
Het maken van een constructieberekening voor een aan- of uitbouw is vaak niet verplicht, maar wel heel verstandig.
Wij raden je daarom altijd aan om de hele constructie te laten berekenen door één constructeur. Hij heeft dan beschikking over alle bouwtekeningen en kan hierdoor zorgen dat de gehele constructie zo veilig mogelijk wordt.
Ook zorgt dit ervoor dat de berekeningen zo snel mogelijk klaar zijn, omdat er meteen een complete berekening gemaakt kan worden!
Wat zijn de gevolgen van een slechte fundering op staal?
Maar stel nou dat je het bovengenoemde allemaal niet doet. Je plaatst toch een fundering op staal terwijl dit niet kan, of je laat toch geen constructieberekening van de fundering maken.
Uiteindelijk kan dit er dan voor zorgen dat je een slechte fundering hebt geplaatst.
Maar wat zijn hiervan dan de gevolgen?
Eigenlijk gaat het bij problemen met een fundering op staal vrijwel altijd over het doorzakken van de plaat.
Het meest logische gevolg is dat de vloer met de fundering mee zakt!
Nu is dit voor een schuurtje vaak niet zo’n groot probleem. Hier merk je immers weinig van omdat je niet continu in en uit het schuurtje loopt.
Voor een aanbouw is dit een ander verhaal, aangezien je hier ook nog vergelijkingsmateriaal hebt met de vloer van het oorspronkelijke hoofdgebouw.
Nu kunnen er, zoals ik je eerder al hebt verteld, twee verschillende soorten verzakkingen plaats vinden.
Of de fundering zal in zijn geheel zakken, of één kant van de fundering zakt door.
In het eerste geval zal het dus vooral problemen geven als het bijbehorend bouwwerk aan een hoofdgebouw is geplaatst. In het tweede geval zal het ook voor een losstaand bouwwerk gevolg ernstige gevolgen hebben.
Want van een schuurtje dat schuin staat merk je natuurlijk wel veel!
Het doorzakken heeft ook nog een minder logisch gevolg, het kan namelijk zo zijn dat er balken vanuit het hoofdgebouw doorlopen in het bijbehorend bouwwerk.
Door het doorzakken van de fundering, zullen deze balken gaan buigen en dus ontstaan er scheuren in muren. Meer informatie over scheuren in muren vind je hier!
Hoe kom ik erachter of een fundering op staal goed geplaatst is?
Je wilt natuurlijk voorkomen dat iets wat in het vorige hoofdstuk staat gebeurt.
Dit is met de eerder beschreven stappen makkelijk te doen… Maar wat nou als je een huis wilt kopen met een fundering op staal.
In dat geval heb je geen invloed gehad op het bouwproces en dus is het belangrijk om te weten hoe je er dan toch achter komt of de fundering wel goed geplaatst is.
Het is allereerst erg belangrijk dat je nagaat of er een constructieberekening is gemaakt en of deze nog beschikbaar is.
Is dit het geval? Laat de berekening dan controleren.
Ga vervolgens na of er een grondonderzoek is gedaan en kijk dan ook of dit door een onafhankelijke partij is gedaan.
Is de berekening gecontroleerd en is er een grondonderzoek gedaan? Dan is er eigenlijk geen reden dat de fundering niet goed zou zijn!
In het kort
Als het goed is weet je nu wat een fundering op staal is, welke verschillende soorten funderingen op staal er zijn en veel belangrijker…
Je weet wanneer je een fundering op staal gebruikt voor jouw constructie!
Heb je nog vragen over informatie uit deze blog? Of wil je meer weten over constructieberekeningen of bouwtekeningen voor jouw fundering?
Laat dan een berichtje achter in onze berichtenbox! Wij helpen je graag.
Svetlana Antonova
op 23 Aug 2020