Houtskeletbouw is één van de meest toegepaste vormen van een draagconstructie. Dat komt door de hoge kwaliteit, de lange levensduur en de gunstige prijs van hout.
Waar houtskeletbouw vooral voor wordt gebruikt?
Eigenlijk voor allerlei type bouwwerken. Dat kan zijn voor hele woningen, maar ook voor het plaatsen van een aanbouw een dakterras of een dakopbouw.
Wil je zelf houtskeletbouw bouwen?
Grote kans dat je deze blog leest, omdat je jezelf op dit moment afvraagt of je voor houtskeletbouw of toch voor betonbouw moet kiezen. Met het maken van die keuze ga ik je in deze blog helpen.
Ik bespreek hierin verschillende toepassingen van houtskeletbouw, daarnaast vertel ik meer over de de kosten, de grote voordelen van houtskeletbouw en nog veel meer.
Na het lezen van deze blog weet je precies of houtskeletbouw de juiste keuze voor jou is. Beloofd!
Sneak preview 1: grote voordelen van houtskeletbouw zijn de duurzaamheid, relatief lage kosten en lange levensduur van het materiaal.
Sneak preview 2: houtskeletbouw kan zonder problemen meer dan 100 jaar mee en heeft daardoor nagenoeg dezelfde levensduur als traditionele woningen.
Sneak preview 3: houtskeletbouw is gemiddeld zo’n 20% tot 25% goedkoper dan traditionele bouw.
Wat is houtskeletbouw?
Houtskeletbouw, of HSB zoals de term vaak wordt afgekort, is het toepassen van een houten draagconstructie in een gebouw. Die draagconstructie wordt niet geheel verrassend, het skelet genoemd.
Hout dat je kunt gebruiken voor houtskeletbouw komt vooral voor op koude plekken. Denk hierbij aan Midden- en Noord Europa.
De laatste jaren is het steeds makkelijker om goed hout te importeren naar Nederland. Hierdoor wordt Houtskeletbouw steeds vaker toegepast.
Waar wordt houtskeletbouw voor gebruikt?
Eigenlijk kan HSB voor elk type bouwwerk toegepast worden. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- Aanbouw
- Dakopbouw
- Dakterras
- Bijgebouw
- Woningen
Zoals gezegd neemt de populariteit van deze vorm van bouwen sterk toe. Dat komt mede door bedrijven die zich richten op het verbeteren van de toepassing van HSB.
Waar vroeger bijvoorbeeld isolatie nog lastig was, kan tegenwoordig ook van hout een energie-neutrale woning worden gebouwd. De nadelen van HSB worden daardoor steeds kleiner.
Hoe snel wordt houtskeletbouw geplaatst?
Houtskeletbouw is een snelle bouwmethode. Zeker als je het vergelijkt met traditionele bouw. Dat komt doordat hout een licht materiaal is dat in de meeste gevallen prefab wordt aangeleverd.
Een prefab uitbouw of opbouw kan al binnen 5 tot 10 dagen worden geplaatst. Uiteraard duurt de voorbereidingstijd een stuk langer.
Prefab betekent dat de constructieonderdelen in de fabriek worden gefabriceerd en in grote hallen al in de juiste vorm en maten gezaagd worden. Op locatie hoeven de onderdelen vervolgens alleen nog in elkaar gezet te worden.
Het voordeel hierbij is ook dat er geen maatwerk meer geleverd hoeft te worden op de bouwplaats. Hierdoor is de aannemer minder afhankelijk van de weeromstandigheden en voorkom je dat de bouw enkele weken stil ligt.
Hierdoor is HSB vaak een stuk goedkoper. Maar daarover meer in het volgende hoofdstuk.
Wat kost houtskeletbouw?
De vraag die wij altijd krijgen is: ‘Is houtskeletbouw goedkoper dan traditionele bouw?’.
Ja. Houtskeletbouw is goedkoper dan traditionele bouw met bijvoorbeeld beton.
Dat komt aan de ene kant, doordat hout als materiaal goedkoper is dan bijvoorbeeld beton. Daarnaast zijn er minder arbeidsuren nodig om HSB te plaatsen. Dat zorgt er voor dat HSB zo’n 20% tot 25% goedkoper is dan traditionele bouw.
De kosten voor houtskeletbouw (nieuwbouw) zijn zo’n €1.450,- per m2. Een houtskeletbouw aanbouw kost zo’n €2.000,- per m2.
Bereken zelf de kosten van houtskeletbouw
Om je te helpen met het bepalen van de kosten van jouw houten aanbouw heb ik onderstaande kostentool gemaakt. Door de slider te gebruiken krijg je simpel een 1e indicatie in de kosten van jouw aanbouw.
Bij de slider maak ik onderscheid tussen een volledig houten aanbouw, een houten aanbouw met steenstrips afwerken en een volledig stenen aanbouw.
Waar hangen de kosten van Houtskeletbouw vanaf?
Hierboven gaf ik een richtprijs van HSB per m2. Hierbij ben ik uit gegaan van een gemiddelde prijs van een casco bouwwerk.
Maar goed.
De prijs kan natuurlijk hoger uitvallen dan ik zojuist zei. De vraag is. Hoe komt dat dan?
Houtskeletbouw wordt duurder zodra:
- Het bouwwerk groter wordt
- Je in een woning met een beschermde status woont (bij verbouw)
- Er een fundering op palen nodig is
- Je een complex ontwerp met veel rondingen en hoeken hebt
- Je extra opties wilt (dakterras, openslaande deuren, groen dak)
Hoe lang gaat houtskeletbouw mee?
Meerdere onderzoeken hebben uitgewezen dat Houtskeletbouw minstens zo lang meegaat als traditionele bouw.
In Amsterdam staan houten huizen uit de 16e eeuw. Terwijl het oudste houten gebouw ter wereld (staat in Japan) meer dan 1400 jaar oud is.
Genoeg bewijs dus dat Houtskeletbouw meerdere generaties mee kan.
Om er voor te zorgen dat HSB zo’n lange levensduur heeft moet het hout wel aan verschillende voorwaarden voldoen.
De basis is natuurlijk dat je een goede kwaliteit hout gebruikt. Daarnaast moet je een constructief ontwerp laten maken door de constructeur. Het ontwerp van de constructeur moet je daarna laten uitvoeren door een aannemer die ervaring heeft met houtskeletbouw.
De aannemer en fabrikant kunnen pas een offerte maken voor het bouwwerk, nadat de constructeur het ontwerp heeft afgerond. Nadat de constructieberekening af is, weet de aannemer namelijk pas hoe en wat hij precies moet bouwen.
Daarnaast moet je het hout goed beschermen tegen vocht en insecten. Dat doe je door het hout te impregneren. Dat wordt in de meeste gevallen al gedaan door de leverancier van het hout.
Onderhoud je het hout daarna op een goede manier?
Dan is er geen reden dat jouw woning of aanbouw niet meer dan 100 jaar blijft staan :).
Waarom heb je bij houtskeletbouw een architect en constructeur nodig?
Dat heeft meerdere redenen. Dankzij de bouwtekening en constructietekening weet de aannemer en de fabrikant precies hoe het bouwwerk gebouwd moet worden.
Toch is dit niet de enige reden waarom een goed ontwerp nodig is.
Wat de andere redenen zijn?
Dankzij de architect en constructeur:
- Voldoe je aan de regelgeving
- Staan jouw wensen op papier
- Ben je goed verzekerd tegen constructieve schade
- Ontstaan er geen scheuren of verzakkingen (betere bouwkwaliteit)
- Zijn de totale bouwkosten lager
Bouwvergunning en Houtskeletbouw
Voor de gemeente zijn een aantal dingen heel belangrijk als je gaat bouwen. Denk hierbij aan de veiligheid van de woning, de leefbaarheid van de buurt, maar ook het uiterlijk van het bouwwerk.
Rondom deze 3 pijlers is verschillende regelgeving gemaakt. Deze regelgeving kun je terugvinden in het Bouwbesluit, het Bestemmingsplan en de Welstandsnota.
Als je houtskeletbouw gaat bouwen moet je daarom in de meeste gevallen een omgevingsvergunning aanvragen.
Via jouw vergunningsaanvraag controleert de gemeenteambtenaar aan de hand van de bouwtekening en constructietekening of je voldoet aan de regelgeving.
Ook als je vergunningsvrij mag bouwen is een bouwtekening en constructieberekening verplicht. In artikel 2.1 en 2.2 uit het Bouwbesluit staat namelijk dat je moet kunnen aantonen dat het bouwwerk bestand is tegen de daarop werkende krachten.
Is houtskeletbouw een duurzame oplossing?
Jazeker. HSB is misschien wel de meest duurzame oplossing in de bouw. Dat komt, doordat hout een natuurlijk materiaal is. Zolang elke boom die gekapt wordt ook weer wordt teruggeplaatst is hout zelfs onuitputtelijk.
Aangevoerd door Noord-Europese landen zie je dat steeds meer houtbedrijven duurzaam bomen kappen. Hierdoor heeft de productie van de elementen van houtskeletbouw een minder grote impact op klimaatverandering. Dit is zeker het geval als je kijkt naar traditioneel bouwmateriaal zoals steen en beton.
In Noord-Europa worden zelfs meer bomen aangeplant dan dat er bomen worden gekapt.
Houtskeletbouw en een lagere energierekening
Doordat in het skelet van HSB een hoop open holtes zijn is een houten bouwwerk ontzettend goed te isoleren. Er kan namelijk heel makkelijk isolatiemateriaal in deze holtes worden gespoten of gelegd.
Dankzij deze isolatie blijft warmte makkelijker in het huis en is de kans op een lagere energierekening een stuk hoger :).
Houtskeletbouw voldoet zelfs aan de eisen die zijn gesteld voor een Lage Energiewoning. Dat zijn woningen waarmee je tot wel 70% van de energierekening bespaart.
Dit kan natuurlijk ook bij traditionele bouw, alleen niet tegen dezelfde lage kosten.
Tip. Let er wel op dat je een bedrijf inschakelt met een extra focus op goede isolatie. Zeker akoestische isolatie laat nog wel eens te wensen over, daardoor is het belangrijk dat hier goed over nagedacht wordt
Droge bouwmethode
Houtskeletbouw is daarnaast een droge bouwmethode. Dit betekent dat er geen water wordt gebruikt, oftewel verspilt. Bij een nieuwbouwwoning wordt tegenwoordig namelijk al snel zo’n 1000 liter water gebruikt.
Dat water wordt vooral gebruikt voor het aanmaken van cement, beton en stucwerk. Dit is niet nodig bij HSB.
Wat zijn de voordelen van houtskeletbouw?
Je bent door deze blog heen al een aantal voordelen van houtskeletbouw tegen gekomen. Toch lijkt het me goed de voordelen hieronder nog even op te sommen.
Houtskeletbouw is:
- Goedkoper dan traditionele bouw
- Binnen 5 tot 10 werkdagen te plaatsen
- Goed te isoleren
- Energiezuinig
- Duurzaam in de productie
Er zijn echter nog twee voordelen van houtskeletbouw die ik nog niet heb benoemd.
- Hout is een enorm flexibel materiaal
- HSB is brandveilig
Flexibiliteit van HSB
Met flexibiliteit bedoel ik vooral de aanpasbaarheid wanneer de constructie staat. Leidingen en kabels zijn in de holtes van het skelet weggewerkt en zijn door de demontabele binnen afwerking veel makkelijker te bereiken dan bij een steensmuur.
HSB en brandveiligheid
De brandveiligheid lijkt misschien een gek punt, maar HSB is toch echt één van de meest brandveilige methodes om te bouwen. Je zal misschien denken dat hout snel vlam vat, maar niets is minder waar.
Probeer maar eens een massief stuk hout met een lucifer aan te steken. Dat is heel moeilijk.
De draagkracht van hout blijft wanneer het vlam vat relatief lang hoog. Door het verkolen van het hout ontstaat daarnaast een isolatielaag. Deze laag vertraagt het inbranden van het hout.
Als je dit vergelijkt met bijvoorbeeld stalen balken, levert staal veel sneller sterkte in wanneer het onder hoge temperaturen komt te staan. Het staal zal smelten en de constructie stort hierdoor sneller in.
Nadelen houtskeletbouw
Houtskeletbouw heeft natuurlijk niet alleen maar voordelen. Er zijn ook nadelen tegenover het traditionele betonbouw. Hieronder heb ik de grootste nadelen voor je uiteengezet.
De nadelen van HSB zijn:
- Kwetsbaarheid van hout voor vocht
- Insecten kunnen hout verzwakken
- In de zomer kan het warm worden
- Hout is gehoriger dan steen of beton
Het grootste nadeel van houtskeletbouw is de kwetsbaarheid voor vocht. Vocht kan namelijk zorgen voor houtrot & schimmelvorming. Het is daarom ontzettend belangrijk dat het bouwwerk hiertegen wordt beschermd.
Daarnaast zijn er verschillende insectensoorten zoals de houtwormkever en verschillende torren die zich voeden met hout. Die kunnen er voor zorgen dat de kwaliteit van jouw bouwwerk daalt, met alle gevolgen van dien.
Een ander nadeel van HSB is dat het minder massa heeft dan steen. Hierdoor warmt het bouwwerk sneller op. Ook is houtskeletbouw een stuk gehoriger dan steen. Goede (geluids)isolatie is daarom essentieel bij een houten bouwwerk.
In het kort.
Als het goed is heb je nu een goed beeld bij Houtskeletbouw. Kort samengevat is HSB een goedkope en duurzame optie met een levensduur van meer dan 100 jaar.
Daarmee is houtskeletbouw terecht een veelgebruikte manier om een aanbouw, opbouw of hele woning mee te bouwen.
Heb je nog vragen? Of tips voor andere lezers?
Laat dan een reactie achter onder deze blog. Dan helpen wij je zo snel mogelijk verder.
Tom de Boer
op 20 Aug 2022