Vergunningsvrij bouwen op het achtererfgebied kan, maar er zijn wel wat voorwaarden waar je aan moet voldoen. Vanwege die voorwaarden kregen wij veel vragen over dit onderwerp, omdat niet alles even duidelijk was.
Misschien heb je in jouw zoektocht naar antwoorden op jouw vragen al wel om hulp gevraagd aan bekenden en hebben zij je verschillende antwoorden gegeven. Of misschien ben je van eerder onderzoek op het internet niet echt veel wijzer geworden.
In deze blog ga ik daarom hopelijk jouw vraag of vragen beantwoorden!
Staat jouw vraag er niet tussen, dan behandel ik in ieder geval de onderwerpen die aan de orde zijn als het gaat om vergunningsvrij bouwen op het achtererfgebied en kom je er snel achter of jij jouw aanbouw, uitbouw of ander bijbehorend bouwwerk vergunningsvrij mag bouwen!
Wat is het verschil tussen het voorerfgebied en het achtererfgebied?
Om te weten of je vergunningsvrij mag bouwen op het achtererfgebied is het natuurlijk essentieel dat je weet waar dit gebied zich dan bevind rond jouw huis.
De vraag is eigenlijk, waar ligt de grens?
Bij een rijtjeshuis is dit makkelijk te bepalen. De voortuin is in dat geval namelijk het voorerfgebied terwijl de achtertuin het achtererfgebied is.
Maar hoe zit dit dan bij een hoekhuis, twee-onder-een-kap of een vrijstaand huis.
In dat geval is het zo dat de grens 1 meter achter de voorkant van het huis valt. Dit is ook te zien op de afbeelding hierbeneden.
Waarom mag ik alleen vergunningsvrij bouwen op het achtererfgebied?
Je mag dus niet altijd vergunningsvrij bouwen op het achtererf… Vandaar ook deze blog!
Maar op het voorerfgebied mag je nooit vergunningsvrij bouwen. Dit komt doordat je het aanzicht van een wijk veranderd wanneer je een aanbouw, uitbouw of misschien wel een erker voor jouw woning plaatst.
Hoe de gemeente wil dat de wijk eruit ziet staat opgesteld in de Welstandsnota in de vorm van welstandseisen. Verander je dus het aanzicht, dan moet je controleren door middel van een vergunning of het aanzicht niet teveel veranderd.
De enige mogelijkheid om toch te bouwen op het voorerf zonder vergunning doet zich voor wanneer er geen Welstandsnota is opgesteld door jouw gemeente. Er bestaat dan een kans dat je ook vergunningsvrij mag bouwen op het voorerfgebied.
Toch moet je je dan ook houden aan de regels voor het achtererf…
Op welk bebouwingsgebied mag ik vergunningsvrij bouwen op het achtererf?
Er zijn nogal wat regels waar je rekening mee moet houden als je gaat bouwen op het achtererf. Die regels betreffen vrijwel altijd de bijbehorende bouwwerken. Dit is een overkoepelende term waaronder meerdere constructies vallen. Zo zijn enkele voorbeelden een uitbouw, aanbouw en bijgebouw, maar ook een garage of carport.
Het gaat er vooral om dat het bouwwerk wat je bouwt bij een hoofdgebouw gebouwd wordt en dus niet zelf als hoofdgebouw gebruikt wordt. Bij een uitbouw is dit bijvoorbeeld het geval wanneer deze aan de woonkamer gebouwd wordt. Hij dient dan als verlenging van de bestaande kamer en dus van het hoofdgebouw.
Maar goed… Al deze bijbehorende bouwwerken nemen een gedeelte van het achtererf gebied in beslag. De gemeente heeft daarom een maximaal te bebouwen gebied ingesteld. Een percentage van de volledige oppervlakte van het achtererf waarop gebouwd mag worden.
Aangezien het hier om een percentage gaat hangt het gebied dus af van de afmetingen van het achtererf. Ik heb de regels hieronder beschreven in een tabel…
Tabel regelgeving bebouwen achtererfgebied
| Is het bebouwingsgebied: | Dan mag je bebouwen: | Plus: |
| Kleiner of gelijk aan 100 m2 | De helft van dat gebied | – |
| Groter dan 100 m2 en kleiner of gelijk aan 300 m2 | 50 m2 | 20% van het deel van het bebouwingsgebied dat groter is dan 100 m2 |
| Groter dan 300 m2 | 90 m2 | 10% van het deel van het bebouwingsgebied dat groter is dan 300 m2, tot een maximum van 150 m2 |
De eerste regel is natuurlijk het makkelijkst. Stel dat je een tuin hebt van 80 m2, dan mag je daar 40 m2 van bebouwen. Neem dus gewoon de oppervlakte van het terrein en deel dit door twee. Overigens is het waarschijnlijk zo dat je niet aan de helft van het terrein komt. Veel mensen kiezen er namelijk voor om een groter stuk tuin te behouden dan dat ze bebouwen.
Bij regel twee wordt het al iets ingewikkelder omdat er hier twee regels samenvallen. Zo mag je bij een tuin van bijvoorbeeld 200 m2 een gebied van 50 m2 bebouwen en nog een extra gedeelte.
Dit extra deel is 20% van het gebied groter dan 100 m2 en is in dit geval dus 20% van 100 m2. Dit leidt ertoe dat je 20 m2 extra mag bebouwen en dus 70 m2 in totaal.
En dan is er nog regel drie… Hier geldt een standaard gebied, een extra deel en ook nog een limiet op dat extra deel. Dat limiet is gesteld op 150 m2 extra en dus op 240 m2 in totaal. Hoe groot het achtererfgebied dus ook is, je mag maximaal tot deze afmeting bebouwen.
De berekening werkt verder precies hetzelfde als bij regel twee. Stel dat je een tuin hebt van 400 m2, dan mag je 90 m2 bebouwen en nog eens 10% van 100 m2 omdat dit het gebied groter dan 300 m2 is. In totaal mag je dus 90 + 10 = 100 m2 bebouwen.
Voorbeeld rekensom
Via de rekenformule hieronder kun je simpel zelf berekenen hoeveel m2 jij vergunningsvrij op jouw achtererfgebied mag bouwen.
Aan welke afmetingen moet ik voldoen om vergunningsvrij op mijn achtererf te bouwen?
Nu je het bebouwingsgebied hebt bepaald zijn er nog andere afmetingen waaraan je moet voldoen. Het gaat hier om de lengte en de hoogte van het bijbehorende bouwwerk.
Ik verdeel dit hoofdstuk onder in 2 onderdelen. Het eerste gedeelte gaat over een aanbouw en uitbouw. Deze kunnen samen worden beschreven omdat de regels die voor deze twee bouwwerken gelden precies gelijk zijn.
Het tweede onderdeel gaat over het bijgebouw. Het verschil tussen dit bouwwerk en de andere twee is dat het bijgebouw ook los van het hoofdgebouw geplaatst kan worden. Denk hierbij aan een losstaande garage of een schuur.
De regels voor een aan- en uitbouw
Een vergunningsvrije vorm van een aanbouw of uitbouw moet altijd binnen de 4 meter van het hoofdgebouw gebouwd worden. Met andere woorden, de aanbouw mag niet langer zijn dan 4 meter, want hij staat immers aan het hoofdgebouw vast.
Dan is er ook nog een maximaal toelaatbare hoogte waar je aan moet voldoen.
Een aanbouw mag namelijk niet hoger worden dan 30 cm boven de grens met de eerste bouwlaag. in de praktijk wordt deze 30 centimeter vaak gebruikt voor een lichtstraat.
Hoe het dan zit als de woning maar één bouwlaag heeft?
Dan mag de aanbouw niet hoger zijn dan het dak van de woning. Maar ook hier geldt weer dat de kans dat de aanbouw hoger wordt vrij klein is.
De regels voor een bijgebouw
Voor een bijgebouw gelden gedeeltelijk dezelfde regels. Deze regels gelden echter wel alleen binnen de 4 meter van het hoofdgebouw. Buiten deze 4 meter gelden namelijk andere regels.
Regels als een bijgebouw verder dan 4 meter van het hoofdgebouw afstaat
Een bijgebouw mag dan niet hoger worden dan 3 meter. Boven die hoogte gelden andere eisen die te maken hebben met de dakvorm en hoogte van het dak.
De eerste regel is dat het dak minimaal twee schuine dakvlakken heeft en dat het laagste punt van het dak, de dakvoet, niet boven de 3 meter uitkomt. Ook moeten deze dakvlakken een hellingshoek hebben die niet groter is dan 55 graden.
Is de dakvoet op de juiste hoogte geplaatst en hebben de dakvlakken de juiste hellingshoek? Dan mag de daknok, het hoogste punt van het dak, niet hoger zijn dan 5 meter.
Daar zit alleen wel een beperking aan.
Se maximale hoogte van de daknok is namelijk door een formule begrensd. Deze heeft te maken met de afstand van de nok tot de perceelgrens. Deze formule is ingesteld om hinder voor de buren te beperken.
De formule luidt als volgt: (de afstand tot de perceelgrens (m) x 0,47) +3.
Die 3 staat voor de maximale hoogte van het bijgebouw zelf. Zoals je weet staat deze op 3 meter. Daarboven op, aangegeven met de +, mag nog de afstand tot de perceelgrens vermenigvuldigd met 0,47 worden gebouwd.
Even een voorbeeld… Stel dat de afstand tot het perceel 4 meter is. In dat geval mag er nog 4 x 0,47 = 1,88 meter bovenop de 3 meter gebouwd worden. De maximale hoogte bedraagt dan dus 4,88 meter.
Via de rekenformule hieronder kun je zelf uitrekenen hoe hoog het dak van jouw vergunningsvrije bijgebouw mag zijn:
Ik woon in een beschermde woning, mag ik dan wel vergunningsvrij bouwen op het achtererfgebied?
De kans dat je vergunningsvrij mag bouwen op een achtererfgebied bij een beschermde woning is vrij klein, zelfs wanneer het gaat om een losstaand bijgebouw.
Een gemeente is vaak erg gesteld op zijn monumentale panden en beschermde woningen. Wanneer je dus iets wilt veranderen aan deze woning zal je echt hun goedkeuring nodig hebben om de wijziging door te voeren.
Dit zal je vast bekend voorkomen wanneer je al langer in een beschermde woning woont en het zal ook iets zijn waar je vaker te maken mee zal krijgen.
Ben je nou net verhuisd en weet je niet zeker of jouw huis een beschermde woning is? Vraag dit dan altijd na bij jouw gemeente.
Door de aparte regels die zijn gesteld wordt het bestemmingsplan en de Welstandsnota voor beschermde woningen een stuk ingewikkelder. Hierdoor zal je ook wanneer je gaat bouwen op het achtererfgebied een vergunning nodig hebben.
Ik mag vergunningsvrij bouwen op het achtererfgebied! Aan welke regels moet ik dan nog voldoen?
Dat je vergunningsvrij mag bouwen is natuurlijk erg fijn. Het zorgt ervoor dat de verbouwing eerder kan beginnen en dat je ook minder kosten maakt!
Maar… Er zijn zeker nog regels waar je aan moet voldoen. Ik vertel de mensen die deze vraag stellen altijd:
Vergunningsvrij bouwen betekent niet regelvrij bouwen.
Het is ook erg belangrijk dat je dit onthoudt want tijdens en na de verbouwing ben jij zelf verantwoordelijk voor het nastreven van de regels. In tegenstelling tot wat veel mensen denken ligt deze verantwoordelijkheid dus niet bij de aannemer!
Voordat ik de regels ga behandelen wil ik je nog op een ander punt wijzen…
Als je vergunningsvrij bouwt moet je nog steeds voldoen aan het Bouwbesluit. Voor een vergunningsvrije aanbouw of schuur betekent dit bijvoorbeeld dat je de constructieve veiligheid van het bouwwerk moet kunnen aantonen.
Om dat te kunnen doen moet je dus een bouwtekening en een constructieberekening laten maken. Zonder de constructeur voldoe je simpelweg niet aan de veiligheidseisen.
Nu de regels…
Het Burenrecht
Ik heb het in deze blog al kort genoemd, de hinder die buren kunnen ervaren van jouw bouwwerk. In het Burgerlijk Wetboek staan regels opgesteld die moeten bepalen of die hinder ook gegrond is. Met andere woorden, hebben jouw buren een punt of niet.
Het belangrijkste wat je kunt doen wanneer je wilt gaan bouwen is om dit te overleggen met jouw buren. Zo voorkom je dat ze uiteindelijk hinder zullen ervaren en dat je boze buren hebt. Ook al wordt er uiteindelijk bepaald dat de hinder niet gegrond was, dus buren zullen toch boos blijven.
Ga daarom het gesprek aan en bespreek hierin jouw bouwwensen. Geef duidelijk aan hoe hoog de bouwwerken worden en vraag of de buren hiermee instemmen. Waarschijnlijk zal dit ervoor zorgen dat je er samen uitkomt en dat de buren sneller ja zullen zeggen.
Stemmen ze er niet mee in? Dan zit er niets anders op en moet je alsnog het Burgerlijk Wetboek raadplegen.
De Welstandseisen
Naast het burenrecht heb je ook nog te maken met welstandseisen die staan opgeteld in de Welstandsnota. Hierin staat door de gemeente beschreven waaraan het uiterlijk van een woning moet voldoen.
Woon je in een Oudhollandse woning of straat? Dan is het altijd verstandig om de Welstandsnota te raadplegen.
Gelukkig is het 9 van de 10 keer zo dat je geen probleem zult ondervinden met de gemeente over deze eisen wanneer je vergunningsvrij mag bouwen! Toch is het zo dat als je wel regels overtreedt, de gemeente ook op mag treden en de verbouwing zelfs mag terugdraaien.
Het Bouwbesluit
Tot slot is er nog het Bouwbesluit. Dit is dé verzameling van alle bouwtechnische voorschriften voor alle bouwwerken in Nederland. Iedereen die in de bouw werkt heeft ook wel eens met dit besluit te maken gehad.
Voor jou is het vooral belangrijk waar de eisen die in het Bouwbesluit staan opgesteld overgaan. Het besluit richt zich namelijk op de volgende punten…
- De gezondheid van de gebruiker
- De veiligheid
- Het milieu
- De bruikbaarheid
- De energiezuinigheid
Het belangrijkste punt voor elk bijbehorend bouwwerk dat je plaatst op het achtererf is de veiligheid. In artikel 2.1 en 2.2 van het Bouwbesluit staat dat de bouwconstructie moet voldoen aan vastgestelde NEN-EN 1990 normen.
Maar wat betekenen die normen en hoe kan je eraan voldoen?
De normen geven simpelweg aan hoelang de levensduur van een ontwerp is. Een tijdelijke constructie heeft bijvoorbeeld een lagere norm dan een constructie die voor langere tijd moet blijven staan zoals een aanbouw of bijgebouw. Om dit te controleren moet aangetoond kunnen worden hoe sterk (en dus veilig) de constructie is.
Dit doe je door middel van een constructieberekening die je laat maken door een constructeur. In deze berekening worden alle constructie-elementen van het bijbehorende bouwwerk meegenomen om op die manier tot een stevig ontwerp te komen.
Dankzij de berekening weet de aannemer wat hij moet bouwen om te voldoen aan het Bouwbesluit en ben jij verzekerd tegen fouten. Meer van zulke voordelen lees je trouwens in deze blog.
Let op! Voor het maken van een constructieberekening is altijd een bouwtekening nodig. Laat deze daarom ook altijd maken als je een constructieberekening wilt maken.
Gelukkig hebben wij dit proces iets makkelijker gemaakt voor je doordat je beide documenten tegelijkertijd kunt aanvragen bij ons.
Laat je toch geen constructieberekening maken omdat je dit zelf niet nodig vindt?
Dan zal je zelf verantwoordelijk zijn voor schade, boetes en de mogelijkheid dat je de woning dusdanig moet aanpassen om toch te voldoen aan het Bouwbesluit.
Vergunningsvrij bouwen op het achtererfgebied in het kort…
Ik hoop dat ik in deze blog ook jouw vragen heb kunnen beantwoorden als het gaat om vergunningsvrij bouwen op het achtererfgebied.
Ben je er door de antwoorden nou achter gekomen dat je geen vergunning nodig hebt? Denk dan wel aan de regels die ik in het laatste hoofdstuk heb genoemd. Heb je wel een vergunning nodig? Dan hoop ik dat de aanvraag spoedig verloopt!
Heb je niet zoveel ervaring met het aanvragen van de omgevingsvergunning? Lees dan deze blog waarin mijn collega je alle informatie geeft.
Heb je nog vragen over het vergunningsvrij bouwen omdat je nog niet helemaal zeker weet of jouw verbouwing vergunningsvrij mag plaatsvinden? Of heb je hulp nodig met de vergunningsaanvraag?
Laat dan even een berichtje achter in onze berichtenbox! Wij helpen je graag.
Ook kan je natuurlijk jouw ervaringen delen over vergunningsvrij bouwen in jouw achtererfgebied!
A van Rossum
op 30 Jun 2021Patrick Springvloed
op 01 Jul 2021Christa
op 10 Nov 2021Patrick Springvloed
op 11 Nov 2021Tim
op 24 Aug 2022Tonny Gerritsen
op 08 Jul 2023